Od dziecka do szamana, czyli jak w kulturach animistycznych dawniej i dzisiaj wygląda droga do bycia szamanem. Szamanizm to stygmaty, choroba szamańska, izolacja i hipertrofia sensoryczna. Jak dawniej i dzisiaj społeczności traktują swoich szamanów: szanują ich, obawiają się, wierzą im czy unikają. Charakterystyczne cechy światopoglądowe i religijne. Rytuały szamańskie, wykorzystanie enteogenów. Jakie role spełniają szamani: kapłan, czarodziej, wróż, psychoterapeuta. Co szamani mówią o sobie, jak traktują swój zawód i powołanie, są zawodowymi szamanami, czy jest to działalność dodatkowa.
Na czym polega specyfika szamanizmu na terenach poradzieckich – czyli miejscu narodzin zjawiska szamanizmu. Za pomocą jakich środków wchodzą w trans szamanki i szamani w Buriacji?
Czy współczesny szamanizm się odrodził czy narodził? Czy jest wędrówką po światach podziemnych i nadziemnych, wędrówką w głąb siebie, a może rekonstrukcją, budowaną na podstawie podręczników?
Nie znajdziemy jednoznacznych odpowiedzi, postaramy się jednak nad tymi pytaniami zastanowić. Oprzemy się na wywiadach biograficznych, które przeprowadziłem podczas moich wyjazdów w ramach współpracy z Rosyjską Akademią Nauk, pisania książki habilitacyjnej i zbierania materiału do książki reportażowej Cztery zachodnie staruchy.
Wyświetlę fragmenty rozmów i przedstawię możliwości ich analizy. Opowiem o swoich pierwszych spotkaniach z szamanizmem w Chakasji oraz o swojej pracy terenowej w Buriacji. O represjach religijnych w ZSRR i renesansie szamanizmu po upadku Związku Radzieckiego. O opisach choroby szamańskiej i transu.
O tym, że „szaman nie powinien widzieć zawsze”
O różnicy pomiędzy szamanami zrzeszonymi i niezrzeszonymi. Czarnymi i białymi. Szamanami i szamankami. O tym, ile kosztuje skompletowanie „szamańskiego instrumentarium” i czy jest konieczne. O strachu przed „utratą spoistości świata”, „wypadnięciem za burtę cywilizacji”. Przed utratą pracy, rodziny, przyjaciół. O strachu przed duchami. Ale i karmieniu biurowych duszków i negocjacji z przodkami. O wędrówce na Dół i na samą Górę. O próbie uwolnienia od Daru i cenie posiadania Daru.
Autor kilkunastu książek reportażowych i naukowych, wykłada w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego, jest doktorem filologii słowiańskiej oraz socjologii, doktorem habilitowanym w dyscyplinie nauk o kulturze i religii.
Morawiecki jest laureatem m.in. Stypendium Twórczego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2020, 2013), Nagrody „Diament Wrocławia” (2018), stypendium rezydencyjnego w Broumovie (2018), był nominowany do nominacja do nagrody „Warto” „Gazety Wyborczej” (2014), otrzymał Nagrodę im. Beaty Pawlak (2011), stypendium Erasmus Mundus Multic 2 Russia (2010, 2016), Nagrodę Specjalną Stowarzyszenia Filmowców Polskich na Krakowskim Festiwalu Filmowym za film dokumentalny pt. Syberyjski przewodnik (z Maciejem Migasem, 2005), stypendium im. Jacka Stwory za reportaż radiowy pt. Kartoszka (1999) i nominację do nagrody Grand Press w kategorii publicystycznej (1999).
Od 1998 do 2008 roku związany z “Tygodnikiem Powszechnym”, równolegle był także reporterem agencji Reuters, publikował m.in. w “Polityce”, “National Geographic”, „Gazecie Wyborczej”, „Rzeczpospolitej”; współpracował również z I i III programem Polskiego Radia, epizodycznie z Radiem Zet oraz Polską Sekcją Radia BBC. Publikuje w “Nowej Europie Wschodniej”, „New Eastern Europe” i “Więzi”.
Współzałożyciel Grupy Dziennikarze Wędrowni, należy do grupy reporterskiej Rekolektyw, członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Unii Literackiej.
dziennikarstwo.uni.wroc.pl/instytut/wykladowcy/jedrzej-morawiecki/
