Radotki

Hipnoza regresyjna jest uznawana za jedną z najskuteczniejszych technik hipnoterapeutycznych. Pozwala w niesłychanie szybki i celny sposób dotrzeć pamięcią do samego źródła problemu, wynikającego najczęściej z nieprzepracowanych emocji z przeszłości. W tym artykule opowiem Ci, czym jest hipnoza regresyjna, skąd się wywodzi oraz co składa się na jej legendarną wręcz skuteczność.

Czym jest hipnoza regresyjna?

definicja naukowa i przykłady z życia wzięte

Zacznijmy może od definicji samego słowa regresja, które brzmi:

Regresja – powrót do rozwojowo mniej dojrzałych sposobów funkcjonowania psychicznego (…), jest też zasadniczym elementem procesu psychoanalitycznego umożliwiającym pacjentowi przepracowanie nie rozwiązanych konfliktów. Regresji sprzyjać mogą takie nieprzyjemne uczucia, jak lęk, poczucie winy, depresja, wstyd, frustracja, a także choroba fizyczna, zmęczenie, itd.

(Moore B.E., Fine B.D. (1996).Słownik psychoanalizy (s. 268 – 270). Warszawa: Jacek Santorski & CO. SCHOLAR

 

Powyższa definicja, zaczerpnięta ze słownika pojęć psychologicznych, opisuje proces regresji jako

emocjonalną „podróż” w przeszłość

osoba doświadczająca regresji może czuć, myśleć i zachowywać się jak gdyby miała kilka lat i właśnie doświadczała silnych, często nieprzyjemnych stanów. Bardzo często stany te kojarzone są z konkretnymi wydarzeniami, w których to doznawaliśmy cierpienia, jak chociażby opuszczenie przez rodziców, wyśmianie przez rówieśników czy ugryzienie przez zwierzę. Osoba doświadczająca regresji może widzieć, słyszeć i czuć wszystko tak, jak gdyby przeżywała to jeszcze raz. Mimo, że na co dzień nasza podświadomość broni nas przed dostępem do tych emocji za pomocą mechanizmów obronnych, to jednak ból, którego doznaliśmy kiedyś – wciąż w nas jest i może powodować nieuzasadnione na poziomie świadomym napięcie. Tu z pomocą przychodzi nam hipnoza regresyjna.

Jak wygląda sesja hipnozy regresyjnej?

 

Podczas sesji hipnozy regresyjnej, w trakcie wywiadu przed formalną indukcją, czyli wprowadzeniem osoby w trans, zbierane są informacje o problemie, z którym boryka się klient. Już na tym etapie może rozpoczynać się proces terapeutyczny, gdyż integracyjnie zorientowany hipnoterapeuta korzysta z najróżniejszych narzędzi pracy z ograniczającymi przekonaniami.

Wszystko po to, by zająć się problemem klienta możliwie jak najszerzej. Jednak esencję regresji hipnotycznej stanowi (często niezwykle emocjonalny) proces tzw. mostu regresyjnego (polegającego na wywołaniu i wzmocnieniu uczucia odpowiedzialnego za problem) i wspomnianej we wstępnie „podróży” w pamięci w poszukiwaniu źródła problemu.

Za takie źródło uważa się konkretną sytuację z przeszłości (najczęściej w okresie wczesnodziecięcym), w której to powstał nieadaptacyjny, czyli zaburzony i niepożądany schemat zachowania.

Schemat ten był następnie wielokrotnie utrwalany i obecnie przejawia się jako objaw z którym klient przychodzi do hipnoterapeuty. Takimi objawami najczęściej są: uczucie niepokoju, frustracja, lęk, „blokada” w motywacji czy choroba psychosomatyczna. Następnym krokiem jest natomiast przepracowanie każdego z wydarzeń, które pojawią się podczas transu – uwolnienie towarzyszących im nieprzyjemnych emocji oraz zmianie interpretacji tych wydarzeń z perspektywy przelęknionego często dziecka na tę dorosłą, świadomą i pozbawioną niepożądanych emocji. Całości dopełnia progresja hipnotyczna (czyli wizualizacja pozytywnej, „uzdrowionej” przyszłości), podczas której pomaga się klientowi zbudować nowe, działające strategie na przyszłość.

W regresji hipnotycznej, czyli “podróży w przeszłość”, możemy dotrzeć do realnych wspomnień z bardzo wczesnych okresów rozwojowych lub pewnych archetypowych scen, metafor, symboliki – z punktu widzenia terapeutycznego ważne jest to, jakie niezaspokojone potrzeby wynikające z interpretacji danej sceny przeżywa klient, nie zaś to, czy wspomnienie zgadza się ze wszystkimi szczegółami.

Kluczową rolę pełni podążanie za procesem z zachowaniem niedyrektywności – bez sugerowania gotowych rad czy rozwiązań.

 

Ostatnio pracowałem z klientką (nazwijmy ją Alicja), doświadczającą silnych ataków paniki podczas przebywania przez dłuższy czas poza domem. Po krótkiej rozmowie wprowadziłem ją w trans hipnotyczny, by przeprowadzić proces regresji afektywnej (czyli takiej, w której klientka czuje emocje wiążące się z danym objawem, lecz nie zna ich źródła). W dużym uproszczeniu wygląda to zazwyczaj następujący sposób:

– … teraz, gdy jesteś już w stanie głębokiego, hipnotycznego transu, za chwilę gdy będę liczyć od 1 do 10, w Twoim ciele pojawi się emocja odpowiedzialna za problem z atakami paniki… 1 – ta najbardziej ograniczająca emocja kiełkuje gdzieś w Twoim ciele 2- staje się coraz bardziej intensywna 3 – coraz więcej tej emocji 4 – pozwól sobie jej doświadczyć, gdyż to nie unikanie tych emocji lecz ich pełne przeżycie spowoduje uwolnienie 5- gdzie ją czujesz? 6,7,8,9, 10… Poczuj ją teraz w pełni.

Na odpowiednim poziomie transu hipnotycznego klient z dużą łatwością odczuwa emocje związane z danym problemem – w przypadku ataków paniki zazwyczaj jest to lęk. Pozwolenie sobie na odczuwanie tych emocji otwiera nas na poszukiwanie ich źródeł – wspomnień najczęściej z wczesnego dzieciństwa.

– Za chwilę będziesz cofać się po niej jak po moście łączącym Cię z pierwszym wydarzeniem w Twoim życiu, w którym czułaś się w ten sposób, stając się coraz młodsza z każdą kolejną cyfrą którą wypowiem…Na 1 będziesz tam i opowiesz mi, co się dzieje…

Technika zastosowana powyżej to tzw. Most Afektywny. Polega on na wyzwoleniu w ciele klienta emocji odpowiadającej danemu objawowi i uruchomienie naturalnych skojarzeń poszczególnych wspomnień z danym uczuciem. Jest to proces służący do analizy doświadczeń składających się na dany zaburzony schemat. Stanislav Grof, czeski psychiatra, jeden z głównych przedstawicieli psychologii transpersonalnej, prowadzący przed laty psychoterapię z wykorzystaniem substancji psychodelicznych, w swoich licznych publikacjach opisuje łańcuchy powiązanych ze sobą zdarzeń funkcjonujących w podświadomości swoich pacjentów jako tzw. COEX (condensation of experiences). Ponowne przeżycie tych ,niekiedy wyjątkowo trudnych, doświadczeń w bezpiecznej, akceptującej przestrzeni stanowi trzon sesji regresyjnych – dzięki hipnozie możliwe jest nie tylko uwolnienie zamrożonych w ciele emocji, lecz również zmiana ich postrzegania z perspektywy przelęknionego dziecka na tę dorosłą, bardziej racjonalną.

– Jest dzień czy noc? Jesteś wewnątrz czy na zewnątrz? Sama czy z kimś? Co robisz?

 – Jest późne popołudnie, czuję jakbym była w wózku… rodziców nie ma, bardzo się boję…

Na tym etapie asocjuję klienta z doświadczeniem, odpowiednimi pytaniami budując obrazy i uczucia tych przeszłych doświadczeń, by stworzyć wrażenie, że przeżywa je na nowo.

– Pierwsza myśl – ile masz lat?

– Dwa

– Dobrze, dwulatko. Odejdź na chwilę na dalszy plan, a ja porozmawiam z dorosłą Alicją. Na 3 będziesz dorosłą Alicją, obserwującą tę scenę z dystansu, rozumiejącą emocje potrzeby tej małej dziewczynki. 1,2,3! Gdybyś miała takie dziecko, jak ta mała Alicja, kochałabyś je?

 

Taka dysocjacja klienta od doświadczenia pozwala mu spojrzeć z dorosłej perspektywy na uczucia swojego wewnętrznego dziecka. Zbudowanie empatii wobec samego siebie pomaga zaś zarówno w empatii poznawczej, czyli odkrywaniu bazowych niezaspokojonych potrzeb z tamtego okresu, jak i tworzy wspierającą relację z samym sobą.

– [wzruszenie] Tak, oczywiście…

– Widzisz, teraz gdybyś została na chwilę bez rodziców to pewnie nie zareagowałabyś aż tak silnie, jak ona, lecz małe dzieci wielu rzeczy nie rozumieją… Co byś przekazała tej małej, co powinna rozumieć, wiedzieć, by już nigdy więcej nie czuła tych nieprzyjemnych emocji?

– Chciałabym, by wiedziała, że jest bezpieczna, a rodzice zaraz wrócą… Że nic jej nie grozi.

– Obiecujesz, że zawsze będziesz ją chronić?

 – Tak! Jak najbardziej!

– Wspaniale, w takim razie przekaż jej teraz wszystko to, co potrzebuje wiedzieć i czuć, by ta sytuacja już nigdy więcej nie wpływała na nią w taki sposób…

– [klientka zwraca się do 2-letniej siebie] Aluniu… Jesteś bezpieczna, rodzice zaraz wrócą, wszystko jest w porządku i za chwilę znów będziecie razem… Przytulę Ciebie teraz tak, byś poczuła się w pełni bezpiecznie…

Na tym etapie dorosła część klienta uczy nowej interpretacji danej sytuacji tę przelęknioną subosobowość, która uaktywniała się w kontekstach, nad którymi pracujemy – czyli np. podczas pozostawania samej w domu.

– Czy dziewczynka jest już spokojna?

– Tak, uśmiecha się.

 – Świetnie. Za chwilę policzę do 3, a Ty staniesz się tą małą dziewczynką ponownie i przekażesz dorosłej sobie wszystko to, czego się nauczyłaś. 1,2,3! Teraz dziewczynko zwróć się do dorosłej Alicji i powiedz jej: zmieniłam się, ponieważ teraz wiem, że… i dokończ

 – Zmieniłam się, ponieważ teraz wiem, że gdy zostanę sama to nic się nie stanie, że to normalne…

– Zmieniłam się i teraz czuję, że…? i dokończ

– Zmieniłam się i teraz czuję, że jestem bezpieczna.

Ten etap przewrotnie nazywam “coachingiem dorosłego”, by z nowymi emocjami i przekonaniami przejść do integracji procesu:

– Wspaniale. Na koniec powiedz jej: tak jak ja się zmieniłam tak i Ty się zmieniłaś, gdyż jesteśmy jedną i tą samą osobą…

– [klientka powtarza]

– Wspaniale… A teraz dorosła Alicjo, przytul tę dziewczynkę tak mocno i poczuj, jak ona zaczyna się kurczyć w Twoich ramionach, staje się tak malutka że wskakuje prosto do Twojego serca, wypełniając je wszystkim tym, czego potrzebujesz: bezpieczeństwem, spokojem i miłością… Gdy poczujesz, że ten proces się zintegrował, daj mi znać skinieniem głowy…

W podobny sposób, przez kotwiczenie czasu, poruszanie matryc rodzinnych, wielokrotne dysocjacje itd. przepracowuje się wszystkie doświadczenia, które wymagają uzdrowienia w procesie klienta.

Dobrym krokiem na zakończenie sesji jest również wizualizacja przyszłości , w której klient zauważa, jak wspaniałe zmiany zaszły w jego życiu dzięki pracy, którą właśnie wykonał.

 

– Za chwilę policzę od 1 do 5, a na liczbę 5 znajdziesz się w sytuacji w przyszłości, w której zauważysz, jak wspaniałe zmiany zaszły w Twoim życiu. 1,2,3,4,5! Gdzie jesteś i co robisz?

– Jestem w sklepie

– Świetnie, jesteś w sklepie! Co robisz i jak się czujesz?

– Czuję się świetnie, wybieram ulubione produkty, chyba zrobię leczo… [śmiech] Tak, czuję się bardzo dobrze. Spokojnie.

Całość procesu kończą sugestie posthipnotyczne na stopniową integrację procesu i budowanie kotwic bezpieczeństwa w sytuacjach potencjalnego zagrożenia.

Hipnoza regresyjna – dlaczego jest tak skuteczna?

Hipnoterapia, jako jeden z przeszło 400 nurtów terapeutycznych, niesie ze sobą wielki potencjał do szybkiej, skutecznej i trwałej zmiany u osób otwartych na ten rodzaj pracy. Sesje hipnozy regresyjnej są jej trzonem i wiodącym narzędziem, łączącym w jeden (często długi) proces wiele koncepcji i technik służącym emocjonalnemu uwolnieniu.

W swojej obszernej pozycji „Czynniki leczące w psychoterapii” Jan Czesław Czabała, w zależności od nurtu, wymienia m.in. uwolnienie tłumionych emocji, wgląd, zmianę interpersonalnych interakcji utrwalonych w relacjach z opiekunami w dzieciństwie, proces uczenia się nowych, adaptacyjnych wzorców zachowań. Te czynniki wywodzą się z psychoanalizy i terapii psychodynamicznej, zahaczają również o podejście behawioralno-poznawcze. Wspomina również o humanistycznym spojrzeniu Carla Rogersa, który jako kluczowy czynnik leczący w terapii uważa relację terapeutyczną. Dzięki odpowiednio zbudowanej relacji terapeuta daje przestrzeń klientowi, by ten mógł poczuć się zrozumiany, wysłuchany i zaakceptowany.

Proces regresji hipnotycznej, jeśli prowadzony jest przez odpowiednią osobę, zawiera wszystkie te elementy, dzięki czemu jest tak skuteczny.

 

Autor: Piotr Matejuk  – Prelegent Festiwalu Wibracje. Hipnoterapeuta, trener, współtwórca Profesjonalnej Szkoły Hipnoterapii, doktorant w Instytucie Psychologii PAN, certyfikowany przez American School of Clinical Hypnosis oraz International Hypnosis Association. Jedyny w Polsce członek Society for Clinical & Experimental Hypnosis. Piotr występuje w mediach jako ekspert hipnoterapii. Gościł do tej pory m.in. w Pytaniu na Śniadanie, Programie 3 Polskiego Radia, TOK FM, Radiu Złote Przeboje czy Superekspressie. Publikuje również na łamach specjalistycznego czasopisma nr 1 dla psychologów w Polsce – Psychologii w Praktyce a także mediach sportowych, gdzie opowiada o hipnozie w sporcie.

www.piotrmatejuk.pl

www.hipnoterapia.edu.pl

Facebook

 

Czytaj także

Czy konopny plastik uratuje świat?

Program 6. edycji Festiwalu Wibracje

Program