W naszym życiu występują różne formy lęku i stresu – to normalne i nie do uniknięcia aspekty życia człowieka. Jednak czasem stają się one nadmiarowe, niekontrolowane i trudne do zniesienia. Od czego zależą, jak rozpoznać czy zaczynają dominować nad naszym życiem i upośledzać jego funkcjonowanie? Jaki mają sens ewolucyjny oraz jakie mechanizmy psychologiczne i neurofizjologiczne za nimi stoją? Wreszcie – jakie są udokumentowane naukowo metody ich redukcji i zapobiegania oraz jak je wdrożyć? To są pytania, na które chciałbym poszukać odpowiedzi na tym wykładzie.
Z jednej strony omówię formy, rozpowszechnienie i naukę stojącą na zjawiskiem lęku i stresu, a z drugiej strony przedstawię potwierdzone naukowo sposoby leczenia, zapobiegania i oswajania tych problemów w oparciu o metody uważności, psychoterapii i szerszej medycyny.
W zasadzie wszyscy (choć w różnym stopniu) próbujemy wchodzić na Górę, choć każdy z nas może rozumieć ją inaczej i mieć inną motywację, aby się na nią wspinać. Poszukujemy między innymi drogi do szczęścia, redukcji cierpienia, bliskości z innymi, absolutu bądź nirwany, ale w obliczu własnej niewiedzy jak tego dokonać, chcemy znaleźć odpowiednią ścieżkę i przewodnika, który nas tam zaprowadzi.
Terapia psychodeliczna, medytacja i psychoterapia to są te ścieżki, które często obieramy w tych celach. Tylko czy one wiodą na tę samą górę? Czy te ścieżki są podobne, a jeśli tak to w jakim zakresie? Czy raczej różne? Poprzez jakie mechanizmy działają i co wiemy naukowo o ich efektach? To są główne pytania, na które chciałbym poszukać z Wami odpowiedzi na tym wykładzie, sięgając poza własnym doświadczeniem do źródeł w naukach kontemplatywnych jak i we współczesnych ustaleniach psychologii, neuronauki i psychiatrii.
Zarówno doświadczenia osób medytujących oraz przyjmujących psychodeliki jak i literatura naukowa wskazują na istnienie zbieżności fenomenologicznych i neurofizjologicznych pomiędzy stanami psychodelicznymi i medytacyjnymi. Badania wskazują, że istnieją potencjalne powiązania, a być może i synergia między klasycznymi psychodelikami, a praktyką medytacyjną, a w odleglejszym sensie pewne podobieństwa z niektórymi procesami i zjawiskami w psychoterapii. Przykładowo, terapeutyczne działania psychodelików zależą w dużym stopniu od stworzenia odpowiedniego kontekstu i możliwości integracji własnego doświadczenia – zjawiska powiązane z psychoterapią.
Celem wykładu będzie omówienie przesłanek teoretycznych i wyników badań nad związkiem między praktyką medytacyjną i uważnością, a używaniem i efektami psychodelików, a także w szerszej
perspektywie przyjrzenie się podobieństwom i różnicom z psychoterapią. Będę również sięgał do wyników badań własnych dotyczących postaw Polaków względem psychodelików i terapii psychodelicznej, badań nad medytacją i uważnością oraz badań nad rozumieniem oświecenia.
Dr hab. med Paweł Holas, prof. UW – klinicysta, badacz i dydaktyk. Terapeuta i superwizor poznawczo-behawioralny (CBT), nauczyciel uważności (MBCT/MBSR/MSC), psychiatria. Profesor na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego gdzie kieruje Katedrą Neuropsychologii Klinicznej i Psychoterapii oraz Pracownią badawczą e-MPAT Lab. Kierownik studiów podypl.: Uważność i Współczucie. Fundamenty, badania i psychoterapia na Uniwersytecie SWPS w W-wie. Prezes Fundacji Rozwoju Mindfulness prowadzącej m in. szkolenia nauczycielskie w terapii poznawczej opartej na uważności (MBCT) we współpracy z Oxford Mindfulness Center (OMC). Główny obszar zainteresowań naukowych dotyczy zjawiska uważności i współczucia oraz efektywności i mechanizmów interwencji na nich opartych. Po za tym psychologia kliniczna eksperymentalna, terapia psychodeliczna, uzależnienia behawioralne oraz badania nad procesem psychoterapii i interwencjami internetowymi.
http://psych.uw.edu.pl/o-nas/pracownicy/holas-pawel
https://www.researchgate.net/profile/Pawel-Holas